بزرگترین و معتبر ترین پایگاه تهیه داده های جغرافیایی

کاربرد GIS در برنامه ریزی شهری

کاربرد جی آی اس در برنامه ریزی شهری و منطقه ای در چند دهه اخیر، سیستم های اطلاعات جغرافیایی، به عنوان یک صـنعت  برتـر ، نظـر بسـیاری از محققان رشته های مختلف به ویژه علوم شهری در سرتاسر جهان را به خود معطوف داشته است.

در این مقاله به کاربرد GIS در برنامه ریزی شهری و مفهوم آن خواهیم پرداخت.

اگرچه در طی 40 سال گذشته، در جهت تکامل تئوریکی و ساختار فنی GIS، متخصصان امر بسیار تلاش نموده اند،
اما طی 10 سال گذشته این فعالیتها به اوج خود رسیده و در نتیجه پیشرفت هـای شـایان تـوجهی حاصل آمده است.

در یک نگاه ساده، GIS شامل نرم افزارهای مخصوصـی اسـت کـه از طریـق انـواع سخت افزارهای کامپیوتری، مراحل تغذیه، ذخیره سازی، اصلاح، تغییر، تجزیه و تحلیل و نهایتا نمـایش

داده های مربوط به زمین (و محتوای آن) انجام می پذیرد.

در واقع این فنآوری با استناد بر پایگـاه هـای اطلاعاتی به منظور تحلیل انواع دادههایی جغرافیایی (مکانها، و متغیرهای محیطی) توسط محققان به کار گرفته میشود.

GIS از دهه 1960 تا به حال سریعترین نرخ رشد در جهان را داشته است و تبدیل به صنعتی شده که میتوان از آن به منظور مدیریت بهینه سرزمین ها و ساماندهی مدبرانه شهرها و مسـائل مرتبط استفاده نمود.

نطیر هر سیستم دیگری، GIS زمانی میتواند کاملا مورد استفاده قرار گیرد که کلیه اجزاء آن در ارتباط باهم شناخته شده باشد.
در GIS، وظایف کل سیستم به مراتب گسترده تر و پیچیده تر از مجموع اجزاء اولیه بوده و بدین لحاظ شناخت توانایی های آن در مراحل اولیه تقریبا برای اکثریت افراد علاقمند دشوار مینماید.

بنابراین، هدف فصل جاری ارائه تعاریف و مفاهیم اصلی فنآوری GIS میباشد.

مفهوم جی آی اس

پیشگامان این فن آوری بر اساس اندیشه های خود تعاریفی را ارائه نموده اند. به عنوان مثال، "بارو" در سال 1986 GIS را به عنوان مجموعه ابزاری تلقی مینماید که به منظور جمع آوری، ذخیره سازی، اسـتخراج، تبـدیل و نمـایش داده هـای مکـانی استفاده میگردد .

بر اساس این اندیشه، کلیه دادههایی که از دنیای واقعی اخذ میشود باید با توجه بـر اهداف معینی تجزیه و تحلیل گردد.

"اسمیت" و همکاران نیز معتقد هستند که GIS عبارت از یک سیستم پایگاه اطلاعـاتی است که در آن اغلب داده ها ارجاعات و هویت مکانی مییابند

و بر این اساس مجموع های از فرآیندهای عملیاتی را میتوان به منظور پرس و جو از پایگاه اطلاعاتی با هدف آشکارسازیهای جغرافیایی اعمال نمود.

اما "آرنوف" در سال 1989 GIS را بهعنوان یک سیستم کامپیوتری قلمـداد مـی نمایدکـه بـا اسـتفاده از آن مـی تـوان از مجموع های از قابلیت های نرم افزاری را به منظور ورود، تبدیل و تحلیل داده ها اعمال و در نهایت اطلاعات خروجی را به طـرق مختلف نمایش داد.

در مجموع، با توجه به تعاریف مطرح شده میتوان استنباط نمود که نقاط اشتراک دربین دیدگاه های مختلف مبین این است که GIS یک فنآوری است

که با استفاده از آن امکان مدیریت و سازماندهی کلیه داده های مکانی و توصیفی روی زمین با هدف تصمیم گیری بهینه میسر میگـردد .

بـا تحلیـل ریشـه ای خواسـتگاه هـای متفـاوت اندیشمندان GIS شاید بهتوان باین نتیجه رسید که حداقل اغلب صاحبنظران به سه نگرش مختلف،
اما در ارتباط باهم معتقد میباشند، که شامل دیدگاههای:
نقشه ها که در برگیرنده ابعاد کارتوگرافیک و نمایشی میباشند.
پایگاه داده ها که بر مدیریت منسجم و طراحی اصولی اطلاعات تاکید دارد.
تحلیل های مکانی که بر فرآیندهای مدل سازی از مکانها و پدیده های جغرافیایی صحه میگذارند.

به منظور انسجام بخشیدن به سه دیدگاه فوق در یک چهارچوب جامع، دو دیدگاه دیگر شامل: روشهای فنی و جنبـه هـای کاربردی همواره بین متخصصان مطرح بوده است.

عوامل موثر در توسعه صنعت GIS

جهانی شدن فنآوری GIS در حد بسیار بالایی مدیون توانای منحصر به فرد آن در جهت ترکیب و تلفیق داده ها و اطلاعات متفاوت اخذ شده از منابع مختلف میباشد.
البته توان GIS در جهت تحلیل مقادیر روند پدیده های موجود در روی زمین به ازای زمان در یک مکان جغرافیایی نیز از دیگر نشانههای قابلیت آن محسوب گردیده و موجب معروف شدن آن شده است.
برای یک متخصص با تجربه و خبره، GIS بهعنوان ابزار قوی تحلیلگری محسوب میگردد.
پر واضح است که این سیستم در جهت حل مشکلات مطروحه بهطور هوشمندانه عملا هیچ راه حلی را پیشنهاد نمی نماید،
بلکه فقط بیانگر درک تحلیلگـران از موضـوعات جغرافیائی بوده که معمولا نتایج توسط متخصصان مدلسازی میگردد.

شاید بهتوان چنین بیان کرد که GIS بهطور کامل درک محققان را از فضا، الگوها و فرآیندهای زمینی آسان ساخته و در نتیجه، راهکارهای مناسبی را جهت حل مشکلات ارائه میدهد.

بنابراین، هر کاربر و متخصصی با احاطه بر قابلیتهای موجود در GIS خواهد توانست به آسانی کاربردهای متنوعی را تجربـه نماید.

در طول چندین دهه گذشته عوامل متعددی موجب رشد سریع صنعت GIS شده است که میتوان به اهم آنهـا در ذیـل اشاره نمود:

رشد GIS

• کاهش قیمت کامپیوتر همزمان با افزایش سرعت عملیات محاسباتی،
• بهبود توابع عملیاتی نرم افزارهای کامپیوتری و طراحی محیطهای کاری کاربرپسند،
• بهبود کیفی کارتوگرافی کامپیوتری،
• کاربردی شدن علوم جغرافیایی،
• تحول در فنآوری پایگاه های اطلاعاتی مکانی ،
• توسعه روزافزون فنآوری های ارتباطاتی و مخابراتی،
• رشد سریع فنآوری سنجش از دور و ظهور سیستم تعیین موقعیت جهانی ،
اصولا قبل از راه اندازی هر سیستم GIS باید اهداف کوتاه مدت و درازمدت آن به دقت مورد توجه قرار گیرد. از آنجائیکه موثر بودن و کارائی (مزایا در مقابل هزینه ها) سیستم به مقدار زیادی بستگی به نحوه تهیه، کیفیت و قابلیت داده های اولیه اخذ شده دارد، باید افراد و سازمانهای علاقمند
در توسعه فنآوری GIS در جهت نگهداری اصولی و بهنگام نمودن پایگـاه هـای اطلاعاتی خود برنامه های منظمی را تدوین و اجرا نمایند.

قابلیت های متفاوت GIS در شهرسازی

قابلیت های GIS در چندین دهه گذشته، به دلیل ، طراحی کامپیوتری نقشه ها و تحلیل های فضایی تقریبا به طور همزمان رایج گردیده
و در زمینه های علمی مختلف گسترش داشته است.در این مقاله با قابلیت های GIS آشنا خواهید شد.

توانایی های موجود در فن آوری GIS را نمیتوان بدون توجه به تکنولوژی های مجاور نظیر: نقشه برداری، کارتوگرافی، فتوگرامتری، سنجش از دور، سیستم تعیین موقعیـت جهـانی و سـخت افزارهـای کامپیوتری درک و به طور کاربردی هدایت نمود.

کاربرد GIS در شهرسازی

GIS به دلیل ارتباط با سایر فنآوری های مجاور، به سرعت به عنوان یک ابزار استاندارد به منظور مدیریت منابع طبیعی و نیروهای انسانی تلقی گردیده است،
چرا که جمع آوری حجم زیادی از داده های جغرافیایی و به کارگیری موثر آنها نیازمنـد بـه یک سیستم با توان بسیار بالا را می طلبد.

.فنآوری GIS به محققان امکان می دهد تا:
• پایگاه های اطلاعات مورد نیاز خود را طراحی کنند،
• در جهت تجزیه و تحلیل داده های مکانی بهترین توابع را در اختیار داشته باشند،
• سئوالات متعدد و چند منظورهای را طرح نمایند،
• داده های خود را به طور مطلوب سازماندهی نمایند،
• انواع نقشه های موضوعی را طراحی کنند،
• از طریق سیستم اینترنت و اینترانت در سرتاسر جهان باهم در ارتباط باشند،
• اطلاعات متنوع را تلفیق و با یکپارچه نمودن آنها روابط نهان را آشکار سازند،
• با تولید مدل های کاربردی فرصت تصمیم گیری بهینه را مهیا سازند.

کاربرد جی آی اس در طرح تفصیلی شهری

طی چند سال اخیر اقداماتی در زمینه طرح ریزی بعضی از مناطق شهری در ایران صورت گرفته است.

در روند تولید طرح ابتدا باید هدف مشخص گردد، سپس شناسایی و بعد اهداف اجرایی آن تحلیل گردد و در نهایت طرح را انتخاب و اجرا نموده

و نهادی بر آن نظارت نماید و در این صورا به کاربرد GIS پی خواهیم برد.

این طرح ها در قالب طرح توسعه شهری مطرح می گردند که طرح های هادی روستا – هادی شهری- تفصیلی و … نیز از آن دسته اند در طی چند دهه اخیر و به خصوص پس از انقلاب اسلامی با رشد شهرنشینی روبرو شده ایم.

این در حالی است که وضعیت شهرها پاسخگوی نیازهای مردم نمی باشد .

در نتیجه این نیازها باید از بعد اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد چون مشکلات اجتماعی و اقتصادی طبعاً پیامدهای روانی را به دنبال خواهد داشت.

البته مشکلات با یکدیگر در تعاملند و نمی توان گفت که اگر شخصی از لحاظ درآمدی در رفاه باشد مشکل مسکن، آموزش بهداشت و … را نخواهد داشت .

جی آی اس در قلمروهای شهری

بدون شک مقوله GIS بزرگترین خبر قرن گذشته در زمینه فنآوریهای جدید تلقی میگردد، که شاید بتوان آنرا با اختراع اولین ماشین چاپ و یا خط تلفن مقایسه نمود.
این تکنولوژی با رشد سریع خود و بابرقراری ارتباطات با سایر فن آوریهای مجاور تبدیل به صنعتی چند منظوره گردیده است،

که اهداف کاربردی متعددی را دنبال می نماید.
در حال حاضر، GIS به عنوان ابزاری نیرومند در جهت ذخیره سازی، طبقه بندی، بازیابی و تحلیل اطلاعات از قلمروهای شهری شناخته شده است
به همـین دلیل، در طیف وسیعی از کاربردهای متنوع، مثلا در مطالعات شهری، ارائه خدمات مدیریتی، برنامه ریزی محیط های طبیعـی و
ت گذاری های کلان اقتصادی و نظامی به کار گرفته میشود.
اما نباید فراموش نمود که در روند فراگیری و کاربرد زیر بنائی این فنآوری جدید به طور حتم، هر کاربر و محقق برنامه ریز شهری باید با عناصر تشکیل دهنده فنآوری GIS و وظایف مربوطه آشنا گردد.

قابلیت های GIS در شهرسازی

مفهوم GIS در شهرسازی

مفهوم و کاربرد GIS در شهرسازی و همچنین تفکرات پایه ای در GIS از دهه 1950 میلادی شروع گردید، اما اولین نرم افزار توسط شرکت ESRI17 در اواخر دهه 1970 به بازار عرضه شد.

در این مقاله با مفهوم و کاربرد GIS آشنا خواهید شد.
می توان گفت کشور کانادا جزو اولین توسعه دهندگان GIS محسوب میگردد، چرا که به طور جدی از دهه 1960 در جهت به کارگیری عملی GIS با هدف مدیریت منابع آبی و جنگلی خود به توفیقات مهمی دست یافت.
در آن زمان تلاش های "راجر تامیل سون" بیشترین سهم در جهت توسعه اصول و مبانی GIS را موجب گردید.
از آن به بعد، تفکرات پایه ای، اعمال شده توسط سایر طراحان، مهندسان و مدیران نسل های بعدی در مقوله GIS، موجبات بسط پایگاههای اطلاعاتی
و تحولات اساسی در تحلیلهای جغرافیایی شده است.

در اوایل،کشورکانادا با ایجاد سیستم های اطلاعات جغرافیایی ملی (CGIS18) در امر کاربرد این فنآوری پیشقدم گردید.

در آن زمان، پیشرفت های فن آوری جدید و نیاز به مدیریت قلمروهای طبیعی پهناور این کشور باعث شد تا داده های جمع آوری شده از سرزمین های وسیع کشور کانادا با تکنولوژی پویایGIS درهم آمیخته شود،

که در نهایت باعث پیشرفتهای شایان توجهی در شناخت ذخایر ملی آن کشور گردید.در سال 1962 با استفاده از نقشه های رقومی، امکان تشخیص کاربری زمینهای کشاورزی، جنگلی و مراتع فراهم شد. با ابداع چنین روشهایی سرزمین کانادا براساس ویژگیهای اکولوژیکی و جغرافیایی خود،

برای اهداف ویژه ای نظیر: حیات وحش ، فضای حیاتی، کشاورزی و صنعتی تخصیص داده شد.

موفقیت GIS در زمینه های قبلی، منجر به تحقیقات بیشتر و در نتیجه تشویق دانشمندان کانادا در جهت مراقبت های دائمی از سرزمین های وسیع گردید.

قبلی، منجر به تحقیقات بیشتر و در نتیجه تشویق دانشمندان کانادا در جهت مراقبت های دائمی از سرزمین های وسیع گردید.

بنابراین، اغلب پروژه های موفق در کشور کانادا، براساس ایجاد پایگاه اطلاعات ساده اما جامع استوار گردید.

به صورت شماتیک نشاندهنده ارتباط GIS با سایر حیطه های علمی و تکنولوژیک میباشد.

این مدل چرخهای، بر این واقعیت صحه میگذارد که هر چند GIS با سایر علوم در ارتباط نزدیک قرار دارد، اما اساس و شالوده آن بر نگرشهای جغرافیایی و

تحلیلهای مکانی استوار است.

چرا محققان علوم شهری به GIS نیازمنداند؟

در حال حاضر، بسیاری از متخصصان در رشته های مختلف، نظیر جغرافیدانان، زمین شناسان، شهر سازی محققان محیط زیست و به ویژه برنامه ریزان شهری اهمیت تحلیل های مکانی را به خوبی درک کرده و با سازماندهی اطلاعات حاصله ضرورت اسـتفاده از این فنآوری قرن را عملا شروع نموده اند.

GIS میتواند کاربردهای متعددی را عرضه نماید، چرا که در این محـیط اطلاعـات ماهیت جغرافیایی داشته و با این زمینه امکان تحلیلهای مکانی بهراحتی میسر میگردد.

با بهره گیری از GIS میتوان منـابع غیرمتجانس را متحد نموده و داده های مکانی و خصیصه های مرتبط را همزمـان تجزیـه و تحلیـل نمـود .

GIS از مهمتـرین فن آوری ها است که از طریق آن امکان آشکار سازی روابط نهان و بارزسازی مصور مهیا میشود.
امروزه توانایی GIS در انجام تحلیل های مکانی متفاوت به اثبات رسیده است و از آن طریق میتوان موضوع شراکت در اطلاعات جغرافیایی و غیرجغرافیایی را

در سرتاسر جهان اعمال نمود.

در حال حاضر در اغلب کشورها، GIS به عنوان ابزاری قدرتمند و ارزشمند دارای توان  ویـژه در جهت حل مشکلات سازمانهای مختلف علمی و اداری گشته است.

در روند به کارگیری آن باید به چهار اصـل پایـه ای نظیـر برنامه ریزی پروژه، تصمیم گیری بهینه، تحلیل های بصری و بهبود انسجام سازمانی توجه نمود.

مزیت سیستم GIS

مزیت یک سیستم GIS معمولا از طریق طراحی دقیق پروژه های مربوطه ارزیابی میشود که همواره با انبوهی از اجزاء فضایی متعدد همراه است.
در آغاز تحقیق، با بیان پیشفرضهای مشخصی و یا مسئله خاصی هر پروژه ای شروع میشود.

تولید نقشه های موضوعی را میتوان بر اساس یک و چند نقشه پایه امکان پذیر ساخت.

به عنوان مثال، میتوان طراحی نقشه کاربری اراضی را بر اساس نقشه ترکیب خاک، پوشش گیاهی و توپوگرافی منطقه شروع نمود.

داشتن ترکیب مشـخص و منسـجمی از پدیده های مورد نظر میتواند در روند تولید نقشه های دلخواه نقش اصلی را ایفا نموده و فرآیندهای مربوطه را تسریع نماید
در اغلب موارد، با تولید مدل های پایه در محیط GIS، امکان طراحی و تولید سایر نقشـه هـای بعـدی نظیـر لایـه شـیب، جهـت ناهمواری، مسیر جریان آب بهراحتی امکان پذیر میگردد.

به علاوه با توجه به اطلاعات موجود در پایگاه داده ها، انجام انواع تحلیلهای مکانی و محاسبات هندسی مهیا میشـود.

اصطلاح "اطلاعات بهتر" منجر به اتخاذ تصمیمات بهتری میگردد، واقعیتی است انکار ناپذیر که توسط سیستم های اطلاعاتی در علوم زمین مصداق پیدا مینماید.
اما باید یادآور شد که GIS یک تصمیم گیرنده خودکار نبوده و باید از آن به عنوان ابزاری یاد نمود که با بهره گیری اصولی از این سیستم، امکان پرسشگری و تحلیل مشاهدات سازماندهی شده در پایگاه داده ها میسـر میگردد.

بنابراین، خروج اطلاعات و ایجاد انواع مدل ها فرآیند تصمیم گیری بهینه را برای مدیران تصمیم گیرنده مهیا می سازد.

با دقت به کلیات شکل زیر که به صورت شماتیکی ارائه شده است میتوان دریافت که در روند مدیریت مسائل دنیـای واقعی در محیط GIS مراحل زیر مطرح می باشند:

1) اخذ و جمع آوری مشاهدات،
2) مدیریت و سازماندهی دادهها،
3) تجزیه و تحلیل دادهها،
4) مدلسازی و نمایش اطلاعات،
5) بحث و تبادل نظر در روند تصمیم گیری ها،
6) برنامه ریزی و اجرای تصمیمات متخذه،

جی آی اس در کشاورزی

کاربرد جی آی اس در طول سه دهه گذشته یک تکنولوژی قدرتمند شناخته شده است. جی آی اس در رشته و حیطه های مختلفی کاربرد و استفاده دارد. یکی از آن رشته ها و حیطه ها کاربرد جی آی اس در کشاورزی می باشد.

امروزه جی آی اس به صورت چشم گیری زندگی افراد را تغییر داده است .

جی آی اس در طی پانزده سال اخیر رشد چشمگیری کرده است و مردم از آن بیخبرند.

امروزه فناوری اطلاعات به عنوان علمی که هدف آن تولید ,گسترش وحفظ امنیت می باشد توسعه شایا نی یافته و کاربرد آن به میزان چشم گیری زندگی بشر را متاثر کرده است یکی از حوزه های تاثیر فناوری اطلاعات بر سایر علوم که اکنون در کشورهای پیشرفته جهان بیش از گذشته خود را نشان می دهد ,حوزه تاثیر فناوری اطلاعات بر کشاورزی است.

لازم به ذکر است تمام بخش های صنعت کشاورزی از فن آوری سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی.آی.اس :  GIS) برای به اشتراک گذاری داده ها، افزایش بازده، پیش بینی نتایج، و بهبود شیوه های کسب و کار استفاده کرده و کمک شایانی در بخش کشاورزی می کند.

کاربرد جی آی در کشاورزی به گونه است که با استفاده از فن آوری جی.آی.اس (GISS) در فعالیت های کشاورزی، قادر هستیم منابع و مسئولیت ها را به شکلی موثرتر مدیریت کرده ، و پورتال هایی را طراحی کنیم که مقادیر زیادی از اطلاعات کشاورزی و نقشه های پویا را انتشار داده، و از جوامع کشاورزی حمایت می کنند.

کاربرد جی آی اس در محصولات و صنعت کشاورزی

می توان گفت از آنجایی که محصولات کشاورزی محصولاتی وابسته به مکان هستند بنابراین سیستم اطلاعات مکانی(GIS) یک ابزار کاملاً مرتبط برای کشاورزان محسوب می‌شود.

بنابراین عوامل و متغیرهای مختلفی در تولید و نگهداری محصولات کشاورزی دخالت دارند.

سیستم اطلاعات مکانی با قابلیت ذخیره‌سازی، تجزیه و تحلیل حجم عظیم داده‌ها و نیز یکپارچه‌سازی اطلاعات گردآوری شده از منابع مختلفِ مکانی و توصیفی، ابزاری قدرتمند برای شناخت و مدیریت این متغیرها محسوب می‌شود.

کشاورزان امروزی تکنولوژی‌های پیچیده کشاورزی را به منظور صرفه‌جویی در زمان و هزینه به کار می‌گیرند.

هر روزه بر توانمندی‌های سامانه‌های اطلاعات مکانی افزوده شده و کاربردهای جدیدی از آن مورد توجه قرار می‌گیرد.

استفاده و ویژگی های جی آی اس در کشاورزی

1- کمک به کشاورزی دقیق

2-تعیین و تخمین زمان واقعی ثمر دادن محصولات

3-کنترل بیماری

4-اندازه گیری زیست توده با استفاده از لیزر اسکنر دقیق FARO

5-اندازه گیری و تعیین سختی گیاه

6-حفاظت کردن و کنترل وضعیت نا امن غذا توسط تشخیص علت اصلی ازطریق ماهواره،جمع آوری وذخیره داده های GIS .

7-وارد کردن مختصات جغرافیایی ماشین آلات کشاورزی در یک مزرعه برای درک بهتر هزینه ی متغیر فضایی عملیات مزرعه و عملکرد ماشین آلات

8-تعیین فشار آب

9- محاسبه ی تاثیرات فرسایش و بهروری

10-تعیین میزان آبیاری

11-برآورد تعداد انواع محصولات و توضیع فضایی با استفاده از تصاویر ماهواره ی با خدمات آمار ملی کشاورزی.

12-کمک به کشاورزی ارگانیک

13-استفاده از فاضلاب زهکشی

سنجش از دور در GIS

کاربرد سنجش از دور در GIS مقوله گسترده ای می باشد که در این مقاله می خواهیم به آن بپردازیم.در ابتدا به مفهوم کلی  و کاربرد سنجش از دور اشاره خواهیم کرد.

به طور کلی می توان گفت سنجش از دور ( Remote sensing ) یکی از گرایش های رشته مهندسی ژئوماتیک یا مهندسی نقشه برداری می باشد.
سنجش از دور به علم و تکنولوژی شناسایی ساختار اجسام بدون تماس مستقیم آنها گفته میشود.

امواج الکترومغناطیس المان اصلی سنجش از دور بشمار می روند به گونه ای که بازتاب امواج الکترومغناطیس توسط سنجش گرها دریافت خواهد شد.
بنابراین می توان گفت ساختار یک جسم مورد سنجش بسته به موج بازتاب شده از آن تعیین میشود.

سنجش از دور در موارد مختلفی مانند مشاهده رشد جمعیت در شهرها ، پیش بینی قحطی ، شناسایی آثار باستانی ، تعیین کاربری و پوشش زمین ، کنترل آتش سوزی های جنگلی با استفاده از علم  Remote sensing  ، مشخص کردن رطوبت خاک ، برآورد مصرف سوخت ، مکانیابی پنل های خورشیدی ، مطالعه بر روی کوه های یخ و . کاربرد و استفاده دارد.

کاربرد سنجش از دور

• شناسایی و بررسی یک منطقه بدون بازدید از آن
• بررسی یک منطقه بر اساس یک سری زمانی
• بررسی کردن بخش گسترده ای از یک منطقه به طور همزمان

محدودیت ها و مزایای سنجش از دور

مزایا :

• تهیه داده ها برای مناطق غیرقابل دسترس
•  تهیه داده ها و نقشه برای مناطق بسیار وسیع
• وجود سنسورهای متفاوت و متنوع در سنجش از دور
• امکان تهیه داده های جدید بر اساس بکارگیری سنسورهای جدید و به روز و استفاده از روشهای مختلف وجود دارد
• سنجش از دور باعث تخریب محیط زیست نمی شوند (اما به این نکته باید توجه کرد که سن های فعال می تواند مضر باشند)o 

محدودیت :

• هزینه بر بودن
• خطاهای ناشی از جو زمین
• قدرت تفکیک یا توان تفکیک ها Resolution
• طیفی
• رادیومتریک
• کالیبره نبودن تصاویر

کاربردهای غیرنظامی سنجش از دور

• کاربردهای کشاورزی
• کاربردهای منابع آب
• نقشه برداری ، برنامه ریزی و طراحی شهری
• کاربردهای مناطق جنگلی
• هواشناسی و نظارت بر محیط زیست

کاربردهای کشاورزی

مطالعه تغییرات زیر کشت

شناسایی پوشش های گیاهی

مطالعه و خاک شناسی

کاربردهای منابع آب

تهیه نقشه های پوشش برفی و یخی

حجم منابع آب

نقشه برداری ، برنامه ریزی و طراحی شهری

به هنگام سازی نقشه های پوششی و کاربری زمین

تهیه نقشه های پوششی کشور

تهیه مدل رقومی زمین  DEM

کاربردهای مناطق جنگلی

پیش بینی روند افزایش و کاهش سطح جنگل

مدیریت برجنگل

تخمین حجم چوب

هواشناسی و نظارت بر محیط زیست

مطالعه اقلیم کره زمین

دمای سطح آب ها SSD و سطح خشکی

مطالعه آلودگی جو و تخریب لایه ازون

پیش بینی وضع هوا

جی آی اس در مهندسی آب

کاربرد جی ای اس در مهندسی آب یکی دیگر از رشته هایی می باشد که جی آی اس در آن کاربرد دارد و در این مقاله قصد داریم آن را بررسی کنیم.کاربرد جی آی اس در مهندسی آب به گونه ای می باشد که اهمیت منابع آب و محیط زیست و مدیریت آنها را نشان میدهد.

زیرا هم از نظر ارزش منابع بسیار باارزش هستند و هم اینکه خسارات ناشی از عدم مدیریت درست  آنها بسیار گران تمام میشود.

ارتباط جی آی اس با رشته مهندسی آب

همه ما می دانیم که آب یکی از فاکتورهای مهم در محیط زیست و زندگی انسانهاست و عوامل دیگر را بیشتر از هر چیزی میتواند تحت تاثیر قرار دهد و در واقع نقش مهمی را در حیات انسان دارد.

با توجه به اینکه یکی از نیازهای بشر، برای کشاورزی و صنعت، آب است، لذا در اغلب موارد شهرها و روستاها در نزدیک منابع آبی مثل رودها و ساخته میشود.

این موضوع مزایای بسیاری برای بشر دارد و از طرفی اگر پیش بینی ها و مدیریت کارآمدی انجام نشود میتواند خسارات سنگین مالی و جانی به وجود آورد.

وقتی از مدیریت و تصمیم گیری صحبت می شود منظور نیاز ما به اطلاعات و تحیلی داده ها می باشد.بنابراین پیچیدگی های خود را دارد.

سامانه اطلاعات جغرافیایی یا Geographic Information System که به صورت مخفف با اسم GIS شناخته میشود دقیقا برای این موضوع به وجود آمده است.

یعنی یک سیستم اطلاعات مکانی که بتواند داده های مختلف را به عنوان ورودی بپذیرید و آنها را ساماندهی کند و بتوان با ابزارهای این سیستم اطلاعاتی، تحلیلهایی روی داده انجام داد.

و در نهایت خروجیهایی به شکل گزارشهای مدون و به صورت خلاصه شده در قالب نقشه، چارت و نمودار از آنها تهیه کرد.

می توان اینگونه بیان کرد که خلاصه GIS یک ابزار تحلیلی اطلاعات (مکانی) است که به مدیران در تصمیمگیری و برنامه ریزی کارآمد و موثر کمک میکند تا اطلاعات خود را ارزیابی کنند و مناسب ترین و بهترین خروجی را دریافت کنند.

بنابراین متخصصانی که درگیر برنامه ریزی، طراحی، بهره برداری، و ساخت و ساز آب، فاضلاب، و سیستم های فاضلاب سطحی هستند به برنامه های کاربردی GIS برای بهره وری افزایش نیاز دارند.

کاربرد و مزایای جی آی اس در مهندسی آب

یکی از کاربردهای مفیدGIS ، مربوط به کیفیت آب در آبهای زیرزمینی است.

برای ساخت و ساز/مکانیابی کارخانجات صنعتی، محل های دفن زباله، فعالیتهای کشاورزی، و منابع بالقوه دیگر آلودگی آبهای زیرزمینی، مهم است که بدانید چگونه منابع آبهای زیرزمینی موجود تحت تاثیر قرار می گیرند و یا در معرض تاثیرپذیری خواهند بود.

علاوه بر این، در مورد آلودگی آبهای زیرزمینی و نیاز به مهار و پاکسازی از آلاینده، چارچوب موجود از سیستم آبهای زیرزمینی در برنامه ریزی اقدامات بازسازی بسیار با ارزش خواهد بود.

جی.آی.اس (GIS) می تواند حلقه نهایی در شبیه سازی مدل آبهای زیرزمینی باشد؛

GIS در پمپاژ آب های زیر زمینی و در واقع فرونشست آب ها کمک می کند.

مناطقی که بیش از حد پمپاژ آبهای زیرزمینی در آن ها رخ دهد ممکن است فروکش کرده، و هنگامی که در نزدیکی دریا این عمل واقع شود، ممکن است باعث سیل شود.

پمپاژ بیش از حد آبهای زیرزمینی می توانند آب شور را به موقعیتی بالاتر بکشاند و آبخوان را آلوده سازد. مطالعه دقیق و مدیریت آبهای زیرزمینی در GIS و یا با داده هایی که در GIS مدل شده اند می تواند از این مشکلات جلوگیری کرده یا آن ها را کاهش دهد.

بنابراین جی آی اس در شته مهندسی آب در موارد زیر دخیل است.

• کیفیت آب
• سیستم های فاضلاب
• مدیریت دشت سیلابی
• پیش بینی و نظارت بر منابع آب
• مدیریت و برنامه ریزی حوضه رودخانه ها
• هیدرولوژی آب های زیرزمینی
• تامین آب و سیستم های آبیاری
• هیدرولوژی آب های سطحی

کاربرد GIS در زمین شناسی

کاربرد جی آی اس در زمین شناسی  یکی دیگر از تخصص ها و عناوینی است که در این مقاله قصد داریم به آن بپردازیم.در بررسی کاربرد جی آی اس در زمین شناسی می توان گفت تهیه نقشه های زمین شناسی امری دشوار می باشد .

مفهوم زمین شناسی

در یک تعریف کلی زمین شناسی یا ژئولوژی (Geology) از لغت یونانی Geo به معنی "زمین" و Logos به معنی "علم" یا "منطق" گرفته شده است.

به عبارت دیگر زمین شناسی علم مطالعه زمین می‌باشد.

زمین شناسی علمی است که درباره پیدایش زمین ، تشکیلات ، ساختمان و مواد تشکیل دهنده زمین ، کوه ها ، دشت‌ها و اقیانوس و همچنین تاریخ پیدایش جانداران و تسلسل وقایع فیزیکی در زمین و بالاخره تحولاتی که در زمین صورت گرفته و می‌گیرد بحث می‌نماید. زمین شناسی در نیم قرن اخیر در جهان و در ربع قرن حاضر در ایران گسترش فراوانی یافت.

بسیاری از نظریات سابق دگرگون شد و زمین شناسان در بررسی سیاره پر ارزش خود به آگاهی های نوین دست یافت که پایه علوم زمین جدید را فراهم ساخت چون مانند همه رشته‌های تجربی کار زمین شناسی بر اساس مشاهده و تغییر است لذا هر قدر امکان مشاهده مستقیم و غیر مستقیم ما ، از راه‌های ژئوفیزیک ، ژئوشیمی ، ماهواره‌ها و الکترونیک افزایش یابد، طبعا آگاهی‌های ما هم از جهان و از گذشته کره زمین عمیق‌تر می‌گردد.

می توان گفت زمین شناسی فن آوری های متعدد و پیچیده را شامل می شد تا اینکه محققان پتانسیل GIS را کشف کردند.

بنابراین با استفاده از GIS در تهیه نقشه های زمین شناسی، ایجاد نقشه های سه بعدی برای هر منطقه در مقیاس دقیق و مطلوب برای نقشه برداران بسیار آسان خواهد بود.

نقشه های زمین شناسی در زمین شناسی اولین و مهمترین عاملی است که با استفاده از آن می توان عوارض زمین شناسی منطقه ای را نمایش داد.

کاربرد GIS در نقشه های زمین شناسی

عوارض و عوامل  زمین شناسی بستگی به زمان و مکان دارند. سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) قادرند تا هر سه عامل فضا (ارائه شده توسط صفحات X، Y، و Z ) و زمان را تعریف و تعیین کنند.

سیگنال ماهواره ها این امکان را به GIS می دهد که اطلاعات را در قالب طول جغرافیایی، عرض جغرافیایی و ارتفاع (نسبت به سطح دریا) بخواند. این اطلاعات به تعیین این سه صفحه کمک می کند که درنتیجه آن به ابزارهای GIS در ایجاد یک تصویر سه بعدی از منطقه تحت بررسی یاری می رساند.

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شاخه های مختلف علوم زمین کاربرد های فراوانی خواهد داشت.

طرح های GIS جهت تهیه نقشه های زمین شناسی را می توان به سه مرحله تقسیم بندی کرد.

• برداشت های صحرایی
• ورود ، آماده سازی لایه های اطلاعاتی
• و دسته بندی آنها و ترکیب و تلفیق داده ها

در نهایت با استفاده از داده های سطحی و زیر سطحی در محیط Arc gis، مقطع عرضی در مسیر های عمود بر روند ساختاری منطقه تهیه می شود.

در کلیه مراحل تهیه نقشه GIS, RS به عنوان مهمترین ابزار در خدمت کارشناس می باشد.

انجام پروژه های مکان یابی

انجام پروژه مکان یابی در جی آی اس یکی دیگر از تخصص هایی است که جی آی اس می تواند آن را انجام دهد.در این مقاله قصد داریم شما را با انجام پروژه های مکان یابی در جی آی اس آشنا کنیم.

به طور کلی می توان گفت نرم افزار ARC GIS یک سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد که توانایی نگهداری ، مدیریت ، آنالیز و پردازش اطلاعات جغرافیایی را داراست.

آگاهی و آشنایی و در واقع تحلیل در مورد اطلاعات مربوط به مکان ها یکی از عوامل و پارامترهایی است که نقش اساسی در مدیریت دیتا دارد .

بنابراین طبق یک تعریف که در مقالات قبلی نیز بیان شد سامانه اطلاعات جغرافیایی یا جی‌آی‌اس (Geographic Information System - GIS) یک سامانه اطلاعاتی و یا رایانه ای  است که به تولید، پردازش، تحلیل، و مدیریت اطلاعات جغرافیایی می‌پردازد.

به عبارت دیگر  و در تعریف دیگر "GIS" یک سامانه رایانه‌ای برای مدیریت و واکاوی اطلاعات جغرافیایی بوده که توانایی گردآوری، ذخیره، واکاوی و نمایش اطلاعات جغرافیایی را دارد.

هدف نهایی یک سامانه اطلاعات جغرافیایی و یا همان جی آی اس، پشتیبانی و حمایت برای تصمیم‌ گیری‌های پایه‌گذاری‌شده و بر پایه داده‌های جغرافیایی می‌باشد و عملکرد اساسی آن بدست آوردن اطلاعاتی است که از ترکیب لایه‌های متفاوت داده‌ها با روش‌های مختلف و با دیدگاه‌های گوناگون بدست می‌آیند.

انجام پروژه مکان یابی شهری

انجام پروژه مکان یابی شهری به گونه ای است که در آن به  بررسی ویژگی های کاربری شهری پرداخته و  یکی از پارامتر های محیطی می باشد.

همانطور که می دانید استفاده از مولفه های محیطی می تواند به انجام هر چه بهتر مکان یابی شهری کمک کند.

یکی از پیچیده ترین انواع تصمیم گیری در انجام پروژه مکان یابی شهری انتخاب مکان شهر است.
انتخاب مکان شهر یکی از انواع تصمیم گیری های فضایی است.
مکان یابی شهری با عنوان تحلیل سازگاری زمین با نوع استفاده و یا مکانیابی بهینه اراضی شناخته خواهد شد.

ویژگی های انجام پروژه های مکان یابی شهری

• منافع خارجی منفی را کاهش می دهد.
• به پایداری شهرها کمک می کند.
• جریان های تدارکات را با ارزش تر می کند.

برای مشاهده انجام انواع پروژه های مکان یابی در جی آی اس به مقالات بعدی ما مراجعه کنید.

تحلیل بازاریابی با GIS

تحلیل بازاریابی با استفاده GIS یکی دیگر از کاربردهای جی آی اس (GIS) می باشد. امروزه کسب و کارها باید دنیایی از اطلاعات را مدیریت کرده و از آن ها استفاده درست کنند. در بازاریابی و در واقع تحلیل بازاریابی با GIS کمک می کند اطلاعاتی شامل یک موقعیت جغرافیایی،آدرس یک محدوده و منطقه سرویس دهی، محلهایی برای فروش و مسیرهای تحویل که بتواند در یک نقشه دیده شود و تحلیل گردد، می باشد.

سیستم های تحلیل بازاریابی و مدیریت بازاریابی در کسب و کار برای تعیین ، بررسی و  تحلیل مشتری (Customer Analysis ) ، تحلیل بازار (Market analysis) ، انتخاب محل (Site selection) ، مدیریت مناطق فروش (Territory Management) استفاده خواهد شد.

اهمیت و مزایای سیستم های اطلاعاتی بازاریابی

همه ما می دانیم برای موفق شدن در کسب و کاری و شغلی باید در مرحله اول اطلاعاتی از فعالیت های رقبا و مشتریان بدست آورد.

در این زمینه، سیستم های اطلاعاتی GIS ابزار های پر کاربردی برای جمع آوری و تفسیر داده ها می باشند.
امروزه GIS در سیستم های اطلاعات بازاریابی به عنوان ابزاری برای فرایند تصمیم گیری استفاده می شود و کاربرد فراوانی دارد.کاربرد مهم و اصلی GIS مبتنی بر قابلیت های ارائه بصری قدرتمند خود و تجزیه و تحلیل رابطه فضایی می باشد.

به طور کلی می توان گفت بوسیله GIS در تحلیل بازاریابی می توان مناطق پر درآمد ، مناطق کم درآمد ، متوسط درآمد ماهانه ، کل درآمد ماهانه ، بیشترین و کمترین تراکم جمعیت ،متوسط ​​درآمد ماهانه ، کل درآمد ماهانه ، بیشترین مقدار مصرف مناطق ، کمترین مقدار مصرف مناطق و . را به طور خودکار تعیین کرد.

مزایای سیستم های GIS در تحلیل  اطلاعاتی بازاریابی:

• سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) توانایی ذخیره اطلاعات مربوط به ارائه بصری بیش از پایگاه فضایی دارد.
• سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می تواند به صورت آنلاین اجرا شود، بنابراین کنترل سیستم می تواند آسان و از راه دور انجام شود.
• این سیستم ای توانایی را دارد که اشیاء زا در تم های خاص طبقه بندی و مکان یابی نماید.
• علاوه بر این مطالب هزینه اجرایی بسیار پایینی خواهد داشت.

هدف از سیستم های اطلاعاتی بازاریابی

کاربرد سیستم های اطلاعاتی بازاریابی که امروزه به مدیریت کسب و کار نیز معروف هستند می توانند با ترکیب قابلیت های تحلیلی و تجسمی از سیستم های اطلاعات جغرافیایی بهبود یابد.
هدف از این سیستم ها افزایش متون و جداول ارتباطات توسط ارائه تصویری از داده ها و اطلاعات می باشد، در نتیجه حصول اطمینان از نتایج دقیق به سرعت به دست می آید که به نوبه خود منجر به تصمیم گیری بهتر و آگاهانه تر در کسب و کار می شود.
به همین دلیل، در میان دیگر سیستم ها استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در کسب و کار به سرعت در حال رشد می باشد.

کاربرد GIS در منابع آب و حوضه های آبریز

انجام پروژه کاربرد GIS در حوضه های آبریز یکی دیگر از فعالیت هایی است که شرکت زویا انجام می دهد.می توان این گونه بیان کرد که کاربرد GIS در حوضه های آبریز یکی از زمینه های علمی ، تحقیقاتی و کاربردی GIS می باشد.

همانطور که در مقالات قبل بیان شد سیستم اطلاعات جغرافیایی یا جی آی اس، مجموعه ای از نرم افزارهای هوشمند است که به کمک سخت افزارهای موردنیاز اقدام به جمع آوری اطلاعات، ذخیره و مدیریت، تغییر و ویرایش، و تحلیل و مدل سازی اطلاعات مکانی و غیرمکانی می کند.

ویژگی و عملکرد GIS در منابع آب

برای دسترسی به داده های گذشته و حال حاضر از منابع آب های سطحی می توان از اینترنت استفاده نمود. در GIS لایه هایی هستند که موقعیت آبراهه ها، اندازه گیری کرده و نشان می دهند. همچنین این امکان وجود دارد تا داده های سنجش از دور (Remote Sensing) نیز به GIS لینک شوند.

امروزه با استفاده از رایانه های پیشرفته از نظر سرعت و قابلیت حجم زیاد ذخیره فایل، و وجود نرم افزارهای توانمند سنجش از دور(RS) و سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) می توان محاسبات لازم را با سرعت و دقت بسیار بیشتری انجام داد .

با استفاده از نقشه های توپوگرافی، مدل رقومی ارتفاعی ( Digital Elevation Model ) تهیه و به کمک آن پارامترهای فیزیوگرافی حوضه به طور دقیق محاسبه گردیده است .

با استفاده از (DEM) و میانگین بلند مدت بارندگی و دما در ایستگاههای هواشناسی، مدل رقومی بارندگی (Digital Precipitation Model) و مدل رقومی دمایی (Digital Temperature Model) تهیه شده که بکمک آن میانگین بارندگی و دمای حوضه آبریز محاسبه شده است .

بطور مشابه می توان مدلهای رقومی را برای تمام پارامترهای هواشناسی نظیر تبخیر ، رطوبت نیز تهیه کرد.

برآورد پارامترهای فوق در محیط GIS علاوه بر دقت و سرعت بیشتر امکان ارزیابی و کنترل نتایج نیز ساده تر نموده است .

کاربرد جی.آی.اس در مدیریت منابع آب های زیر زمینی

طبق آمار 98 درصد از منابع آب های شیرین (منهای یخ های قطبی و یخبندان) که برای استفاده انسان و محیط زیست در دسترس است آبهای زیرزمینی است.

در ایالات متحده، در حدود ¼ از منابع آبی که برای مصارف شخصی، تجاری / صنعتی، و آبیاری استفاده می شود از آبهای زیرزمینی می آید.

می توان گفت که ارائه تصویری از آبهای زیرزمینی پیچیده تر از نمایش آب های سطحی است.

این دو منابع مطمئنا جدا از هم نیستند، زیرا می دانیم که آب های سطحی آبهای زیرزمینی را شارژ می کنند و آبهای زیرزمینی نیز زمانی که جریان می یابد آب های سطحی را تامین می کنند و این از جنبه های مهم چرخه هیدرولوژیکی است.

آبهای زیرزمینی بسیار آهسته تر از سطح آب حرکت می کند، تقریبا کمتر از یک متر در هر روز تا شاید صد متر در هر روز، و جریان آن نیز 3 بعدی است. در مقابل، جریان آب های سطحی بسیار سریعتر و دو بعدی است.

جریان آب های زیرزمینی، تابعی از زمین شناسی و کل انرژی پتانسیل موجود در یک مکان است.

آب های زیرزمینی از ارتفاع بالاتر به ارتفاع پایین تر و در طول مسیر دیکته شده توسط زمین شناسی جریان می یابد.

مقدار فشار، خصوصیات زمین شناسی، جهت جریان آب زیرزمینی، حتی ارتفاع جدول آب (water table) و محل آب خوان ها از جمله ورودی هایی است که می تواند به طور مکانی در GIS ارائه شده و برای تجزیه و تحلیل، مدیریت در دسترس بودن آب و کیفیت آب، و فعالیت های کاربری اراضی مورد استفاده قرار گیرد.

کاربرد و مزایای سیستم اطلاعات جغرافیایی

کاربرد و توانایی های سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS در رشته و زمینه های مختلف گسترده می باشد.در این بخش به کاربرد و مزایای سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS می پردازیم.در یک بیان کلی سیستم های اطلاعات جغرافیایی یا GIS را می توان به ابزاری تشبیه کرد که توانایی تولید، تحلیل و نمایش عوارض و  یا هر پدیده مستقر بر روی کره زمین از منابع طبیعی و چشم اندازهای شهری گرفته تا مشاهدات میدانی در علوم مختلف که اهمیت خاصی برای دانشمندان را دارد. به عبارت دیگر GIS” یک سامانه رایانه‌ای برای مدیریت اطلاعات جغرافیایی بوده که توانایی گردآوری، ذخیره،  نمایش اطلاعات جغرافیایی را در زمینه های گوناگون را دارد.

کلیه اطلاعات موجود در پایگاه های مرکز اطلاعات شامل مکانی و تشریحی قابل ورود به سیستم های اطلاعات جغرافیایی بوده و می توان از این این سیستم ها به صورت کاربردی استفاده کرد.

بنابراین  از طریق GIS امکان تلفیق پایگاه های اطلاعاتی با مدرن ترین مدل ها (نقشه ها) دریک قالب منسجم و سازمان یافته ممکن خواهد بود. توانایی هایی که در سیستم اطلاعات جغرافیایی در زمینه های خاک شناسی ، مهندسی آب ، منابع طبیعی ، و . دارد این سیستم را از سیستم های دیگر متمایز خواهد کرد به نحوی که هر شرکت ، سازمان یا فردی می تواند به صورت کاملا گسترده از این سیستم استفاده کند.

ویژگی های سیستم اطلاعات جغرافیایی 

1) سامانه و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS علاوه بر اطلاعات توصیفی اطلاعات توصیفی، امکان ورود اطلاعات پیکسلی و یا برداری را از منابع مختلفی از قبیل نقشه، تصاویر هوائی و ماهواره‌ای، GPS، تجهیزات نقشه‌برداری و غیره دارد.

2) این سامانه امکان ارائه نتایج در قالب نقشه، گزارش، جدول و نمودار را دارد.

3) در طراحی و تولید این سامانه‌ها از مجموعه فناوری‌های مهندسی نرم‌افزار، مهندسی اطلاعات (مدل داده) و مهندسی GIS برای نیل به خصوصیات فوق استفاده می‌شود.

4) این سامانه امکان انجام تحلیل، پردازش و پرسش ‌و پاسخ‌های مکانی مورد نیاز کاربر را دارد.

نحوه تحلیل اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی جی آی اس

نحوه تحلیل اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS به صورت زیر می باشد.

• ورودی داده‌ها،
• مدیریت داده‌ها،
• پردازش و تحلیل داده‌ها،
• خروجی داده‌ها.

بنابراین در یک جمع بندی کلی کاربرد جی آی اس را می توان اینگونه بیان کرد:

قابلیت جمع‌آوری، ذخیره، بازیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات با حجم زیاد از مهمترین توانایی و قابلیت GIS می باشد.

داشتن دقت، کارآیی، سرعت عمل زیاد و سهولت در بهینه سازی داده ها

توانایی انجام محاسبات آماری مانند محاسبه مساحت و محیط پدیده‌های مشخص شده

قابلیت استفاده برای مکان‌یابی پروژه‌های مختلف

توانایی انجام طیف وسیعی از تحلیل‌ها مانند: روی هم قراردادن لایه‌ها، پیداکردن اشیای مختلف با استفاده از خاصیت نزدیکی آن‌ها به یک شی‌ء خاص، شبیه‌سازی، محاسبه تعداد دفعات وقوع یک حادثه در فاصله مشخص از نقطه یا نقاط معین

قابلیت ردیابی و بررسی تغییرات مکان‌های جغرافیایی در طول زمان

کاربرد GIS در اقلیم شناسی

کاربرد جی آی اس در اقلیم شناسی در دهه 1960 برای اولین بار در ایالات متحده مطرح و آغاز شد.بنابراین می توان گفت کاربرد GIS در اقلیم شناسی یکی دیگر از کاربردها و ویژگی های GIS می باشد.

با استفاده از GIS می توان عکس های هوایی، اطلاعات کشاورزی، جنگلداری، خاک، زمین شناسی و نقشه های مربوط به اقلیم را بررسی کرد.

در جهان بکار گیری (GIS) در مطالعات اقلیم شناسی به سرعت در حال رشد است.

به طور مثال Etherall(1997) به کمک (GIS)  اثر تغییر اقلیم را بر ایستم ها ارزیابی کرده است.
Nichol (1994) خرده اقلیم های جنگلهای حاره ای را با (GIS) مطالعه کرده است.
بررسی الگوهای مکانی بارش های سنگین مناطق کوهستانی توسطPrudhomme (1999) انجام شده است.
امروزه (GIS) برای تحقیق و بررسی های علمی،مدیریت منابع و ذخایر ،اقلیم شناسی وهمچنین برنامه ریزی های توسعه ای به کار می رود.

مفهوم اقلیم شناسی

اقلیم شناسی شاخه‌ای است از رشتۀ "دانش‌های جوی" (atmospheric sciences) و زیر رشته "جغرافیای فیزیکی" است که خود جزو علوم زمین به شمار می‌رود.

امروزه اقلیم شناسی دربرگیرندۀ اقیانوس شناسی و زیست-زمین شیمی است.

دانش حداقلی درباره پیش بینی هوا درون اقلیم شناسی قرار می‌گیرد.

به طور کلی می توان گفت در دهه 1970 با پیشرفت علم و امکان دسترسی به فناوری های کامپیوتری و تکنولوژیهای لازم برای کار با داده های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، برای فراهم آوردن قدرت تجزیه و تحلیل حجم های بزرگ داده های جغرافیایی شکل گرفت.

سیستم اطلاعات جغرافیایی در اقلیم شناسی

عناصر اقلیمی در اقلیم شناسی پدیده های توصیف کنندۀ آب و هوا (تابش، دما، بارش، رطوبت، فشار و باد ) هستند که در ایستگاه های سنجش جو اندازه گیری می شوند.

عناصر اقلیمی به وسیلۀ عامل های اقلیمی تشدید، تقلیل یا تعدیل می شوند.

عوامل اقلیمی شامل ارتفاع، طول جغرافیایی، عرض جغرافیایی، دوری و نزدیکی به دریا، پوشش سطح زمین و… است.

در دهه های اخیر به سبب گسترش تکنولوژی های کامپیوتری، سیستم اطلاعات جغرافیایی امکان نگهداری به روز داده های زمین مرجع و نیز امکان ترکیب مجموعه داده های مختلف را به طور موثر فراهم ساخته اند.

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری جهت گردآوری ، ویرایش و پایگانی و همچنین پردازش داده های اقلیمی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

کاربرد GIS در اقلیم شناسی سیستم اطلاعات جغرافیایی می تواند جهت شناخت رفتار زمانی و مکانی و همچنین شناسایی الگوهای اقلیمی و روابط مکانی میان عناصر مختلف اقلیمی با یکدیگر کاربرد داشته باشد.

جی آی اس در صنعت مخابرات

کاربرد جی آی اس در صنعت مخابرات یکی دیگر از کاربردهای جی آی اس می باشد.همانطور که بیان شد (جی‌آی‌اس) یک سیستم اطلاعاتی است که پردازش آن بر روی اطلاعات مکان مرجع یا اطلاعات جغرافیایی است و به کسب اطلاعات در رابطه با پدیده‌هایی می‌پردازد که به‌نحوی با موقعیت مکانی در ارتباط هستند.در این مقاله با کاربرد جی آی اس در صنعت مخابرات آشنا خواهیم شد.

کاربرد و استفاده GIS در صنعت مخابرات

در یک مفهوم کلی می توان گفت مخابـرات یا ارتباطات، جهت انتقال پیام و اطلاعات میان دو یا چند نقطه (با فاصله کم تا زیاد) می باشد که در قالب سیگنال‌ها قرار گرفته است .

در زمان‌های گذشته  از دود، طبل، سمافوریا (مخابره به وسیله پرچم)، هلیوگراف (مخابره به وسیله نور خورشید) برای ارتباط استفاده می‌شد
در دوران مدرن، مخابرات شامل استفاده از انتقال دهنده‌های الکترونیکی مانند تلفن، تلویزیون، رادیو یا کامپیوتر است.

اولین مخترعان در زمینه مخابرات آنتونیو میوچی، الکساندر گراهام بل، گوگلیلمو ماری و جان لوگی برد هستند.

مخابرات بخش مهمی از اقتصاد جهانی است و سود صنعت مخابرات سه درصد محصولات عمده دنیا می باشد.

در دنیای امروزی مخابرات یکی از بزرگترین تجارت ها در جهان محسوب می شود.

وجود تعداد بیشماری از شاخه های خروجی لینک های ارتباطی بسیار گسترده و متفاوت و از همه مهمتر قادر بودن به راضی نگه داشتن تمامی مشتریان و… وجود دارد که نشان دهنده وم استفاده از GIS می باشند.

در حالی که استفاده از GIS تنها در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته است اما هر روزه به تعداد شرکت های مخابراتی که از این سیستم بهره میگیرند اضافه می شود.

این سیستم امروزه به صورت گسترده ای برای طراحی، ساخت و اجرای شبکه های مخابراتی و سرویسهای مربوط مورد استفاده قرار گرفته و کاربرد فراوانی دارد.

عناصراصلی تشکیل دهنده سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی

• سخت‌افزار: با توجه به مرحله‌ای که مطالعات در آن قرار دارد، کاربران می‌توانند از سخت‌افزارهای موجود در دسته‌بندی زیر استفاده نمایند
• سخت افزارهای مرتبط با مدیریت اطلاعات (سخت‌افزارهای جانبی رایانه‌ها مانند ماوس، .)
• سخت‌افزارهای مرتبط با ورود اطلاعات (صفحه کلید، رقومی‌کننده، اسکنر، و .)
• سخت‌افزارهای مرتبط با خروج نتایج (چاپگرها، رسام‌ها، و .)

طبقه بندی سیستم های مخابراتی 

تغییر ناپذیری با زمان (TI)
سیستم های بدون حافظه
سیستم های علّی
سیستم های حافظه دار
سیستم های خطی
سیستم های غیر خطی
سیستم های وارون پذیر